Η Ποιότητα στην Εκπαίδευση (2007)

1η ημέρα

« Η σχολική κουλτούρα»

Εισηγητής : Γιάννης Μαρμαρινός Είδη σχολικής κουλτούρας, παράγοντες που συμβάλλουν στην αλλαγή της κουλτούρας του σχολείου. Ηγεσία και κουλτούρα. Σχολική κουλτούρα και ποιότητα της διδακτικής – μαθησιακής διαδικασίας ( σχεδιασμός, διδακτική μεθοδολογία – οργάνωση της τάξης, διοίκηση της τάξης, εμπλοκή στη διαδικασίας της μάθησης, αλληλεπίδραση και οι μορφές της).

« Ο αναστοχαστικός δάσκαλος»

Εισηγητής : Γιάννης Μαρμαρινός Χαρακτηριστικά του αναστοχαστικού τύπου δασκάλου. Αυτογνωσία – κοινωνιογνωσία – μετασχηματιστικές παρεμβάσεις. Ποιος(α) είμαι. Τι κάνω τώρα και σε ποιο πλαίσιο. Γιατί το κάνω. Από τι επηρεάζεται αυτό που κάνω. Η συμβολή του αναστοχαστικού δασκάλου στην αλλαγή της σχολικής κουλτούρας και συνακόλουθα στη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

2η ημέρα

«Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Γυμνάσιο: διδακτική εφαρμογή με σχολική τάξη Γ΄ Γυμνασίου»

Εισηγητής : Γεώργιος Σπανός, Καθηγητής του Τμήματος Φ.Π.Ψ. Πανεπιστημίου Αθηνών. Βασικά σημεία
  • Βάση και αφετηρία της διδασκαλίας  το κείμενο.
  • Παράλληλη επίτευξη γλωσσικής και επικοινωνιακής ικανότητας
  • Προσανατολισμός σε διαδικασία εμβάθυνσης και διεύρυνσης γλωσσικών πράξεων
  • Μαθητοκεντρική κατεύθυνση, ομαδοσυνεργατική διάσταση και εξανθρωπισμός της σχολικής τάξης.
  • Ολική εξάσκηση μαθητών και φυσική κατάκτηση της γλωσσικής και επικοινωνιακής ικανότητας.
  • Δημιουργικότητα και προσαρμοστικότητα – Συμμετοχή- άσκηση, πρόσληψη-παραγωγή λόγου σε συγκεκριμένες συνθήκες επικοινωνίας.

«Από τη διδασκαλία στη μάθηση: Αναζητώντας τις χαμένες γέφυρες»

Εισηγήτρια : Ευαγγελία Φρυδάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδαγωγικής Πανεπιστημίου Αθηνών Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας / Φιλοσοφική Σχολή.
Την τελευταία δεκαετία, και ενώ η εκπαιδευτική έρευνα προχωρεί σε πλάτος και βάθος, πληθαίνουν τα μηνύματα ότι οι καθηγητές μπορεί να διδάσκουν αλλά οι μαθητές δε μαθαίνουν. Η εισήγηση αυτή αρχικά αποσκοπεί να προσεγγίσει εννοιολογικά τη διδασκαλία, αποκαλύπτοντας έτσι την απλοϊκότητα που συχνά χαρακτηρίζει τις αιτιακές συνδέσεις που κάνουμε ανάμεσα στη διδασκαλία και τη μάθηση. Η συλλογιστική που υιοθετείται οδηγεί στο εύλογο, αλλά τόσο παραγνωρισμένο, συμπέρασμα ότι η διδασκαλία δεν μπορεί να οδηγήσει στη μάθηση παρά μόνο με τη διαμεσολάβηση της «μαθητείας» (Fenstermacher 1986). Η μαθητεία είναι η χαμένη γέφυρα ανάμεσα στη διδασκαλία και τη μάθηση, είναι η διαθεσιμότητα του μαθητή να αναλάβει τα καθήκοντα που οδηγούν στη μάθηση, καθώς και η βελτίωση της  ικανότητάς του να το επιτύχει. Πρωταρχικό, επομένως, έργο του εκπαιδευτικού είναι
α) να ενισχύσει την επιθυμία του μαθητή να μπει στο παιχνίδι που θα οδηγήσει στη μάθηση, και β) να βελτιώσει την ικανότητά του να το επιτύχει. Το δεύτερο μέρος της εισήγησης παρουσιάζει εναλλακτικούς υποστηρικτικούς τρόπους για την προσπάθεια του εκπαιδευτικού να αναλάβει το έργο για το οποίο έγινε λόγος: να διεγείρει στους μαθητές την επιθυμία για μαθητεία, να παρακολουθεί και να υποστηρίζει την πορεία της. Στο σημείο αυτό επιστρατεύονται, εκτός των άλλων, έννοιες και στρατηγικές από την περιοχή της «υποστηρικτικής διδασκαλίας» (γνωστής με το μεταφορικό όρο scaffolding=σκαλωσιά). Η περιοχή αυτή ορίζει το μαθησιακό περιβάλλον που δημιουργεί ο εκπαιδευτικός, ώστε να βοηθήσει τους μαθητές του να περάσουν από την υποβοηθούμενη στην αυτόνομη μάθηση. Τα στοιχεία που δίνουν στην «υποστηρικτική διδασκαλία» τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της είναι
α) επικοινωνιακές στρατηγικές, που υποστηρίζουν τη συν-οικοδόμηση της γνώσης, β) παροχή υλικών και σημειωτικών εργαλείων και
γ) γνωστικές – διδακτικές στρατηγικές