Η Ιστορική Βιβλιοθήκη

Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών έχουν δωρίσει στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη τα αρχεία και τις βιβλιοθήκες τους. Το Ίδρυμα, προκειμένου να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις εν λόγω δωρεές, αποφάσισε να συγκροτήσει Ιστορική Βιβλιοθήκη, για να διαφυλάξει και να καταστήσει προσβάσιμο στο κοινό αυτόν τον θησαυρό γνώσης. Οι συλλογές αυτές είναι συνήθως θεματικές, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του κάθε ερευνητή ή συλλέκτη, και καλύπτουν κυρίως τις ανθρωπιστικές επιστήμες: ιστορία, φιλολογία, φιλοσοφία, αρχαιολογία, θεολογία, ιστορία του βιβλίου. Περιλαμβάνουν βέβαια και άλλους τομείς της γνώσης: μαθηματικά, δίκαιο, ιατρική, ναυτιλία και ναυτιλιακό δίκαιο. α ερευνητικά και προσωπικά αρχεία, πέραν της ιστορικής τους αξίας, περιλαμβάνουν σπάνια χειρόγραφα, αλληλογραφία προσωπικοτήτων, και οπτικοακουστικό υλικό. Από τις συλλογές ξεχωρίζουν η Bibliotheca Graeca (συλλογή Οικονομόπουλου), με όλους τους αρχαίους και βυζαντινούς συγγραφείς, η περιηγητική συλλογή του Πάνου Λασκαρίδη, η οποία αποτελεί και τη βάση για τις ψηφιακές εφαρμογές Travelogues και TravelTrails οι βιβλιοθήκες των Κ. Θ. Δημαρά, Γ. Δολιανίτη κ.ά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συλλογή των αρχετύπων του Ιδρύματος, δηλαδή των βιβλίων που τυπώθηκαν κατά τον πρώτο αιώνα της τυπογραφίας, μέχρι και το 1500. Με 115 τίτλους, αποτελεί τη 2η μεγαλύτερη συλλογή αρχετύπων στην Ελλάδα, μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη. Έχει συγκροτηθεί με υλικό από τις δύο σημαντικότερες συλλογές του Ιδρύματος, τη Bibliotheca Graeca και τη συλλογή του Προέδρου του Ιδρύματος Πάνου Λασκαρίδη, και συνεχίζει διαρκώς να εμπλουτίζεται. Σήμερα, η βιβλιοθήκη αριθμεί συνολικά 115 τίτλους αρχέτυπων έργων. Μεγάλη είναι επίσης η συλλογή παλαίτυπων, πρώτων εκδόσεων και σπάνιων βιβλίων. Οι συλλογές που συναποτελούν την Ιστορική Βιβλιοθήκη διατηρούν την ενότητά τους, σύμφωνα με τον ερευνητικό ή συλλεκτικό προσανατολισμό του κάθε κτήτορα και κάθε συλλογή καταλογογραφείται αυτοτελώς. Με στόχο την καλύτερη οργάνωση και προβολή του πλούσιου υλικού της Ιστορικής Βιβλιοθήκης, το Ίδρυμα, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2017, προχώρησε στη μεταφορά των ηλεκτρονικών της καταλόγων στο Koha, ανοικτού κώδικα σύστημα διαχείρισης βιβλιοθήκης. Η μεταφορά αυτή διευκολύνει ακόμα περισσότερο την πρόσβαση του κοινού στο περιεχόμενο των συλλογών. Τα αρχεία, σημαντικό και αναπόσπαστο μέρος της Ιστορικής Βιβλιοθήκης, περνούν στην ψηφιακή εποχή, καθώς για λόγους συντήρησης και τεκμηρίωσης διατίθενται πλέον ηλεκτρονικά, με ελεύθερη πρόσβαση. Αξιοποιώντας νέες τεχνολογικές μεθόδους και εφαρμογές, αρχεία σημαντικών προσωπικοτήτων της ελληνικής διανόησης διατίθενται στο κοινό μέσω ειδικής πλατφόρμας, την οποία μπορείτε να επισκεφθείτε εδώ. Προς το παρόν διατίθενται τρία αρχεία: το αρχείο της Ελένης Αντωνιάδη-Μπιμπίκου με 20,000 τεκμήρια, το αρχείο του Στέλιου Μαγιόπουλου και το αρχείο της εν Κωνσταντινουπόλει Αδελφότητας “Αγαπάτε Αλλήλους”.  Από τον Φεβρουάριο του 2015 ξεκίνησε η λειτουργία εργαστηρίου συντήρησης βιβλίου-χαρτιού, αποκλειστικά για τις ανάγκες του Ιδρύματος. Η Ιστορική Βιβλιοθήκη απευθύνεται κυρίως στο ερευνητικό κοινό, αλλά και σε όλους εκείνους που θέλουν να γνωρίσουν τον πλούτο της αρχαίας και νέας ελληνικής γραμματείας.

Η παραχώρηση τεκμηρίων για επιτόπια ανάγνωση γίνεται με αποστολή αίτησης πρόσβασης. Η μελέτη του υλικού γίνεται στο αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο και υπό την επίβλεψη του προσωπικού.