Για πρώτη φορά, περισσότερα από 80 αντικείμενα του Ναυαγίου των Αντικυθήρων εκτίθενται στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, στην πληρέστερη μέχρι σήμερα περιοδική έκθεση που παρουσιάζει τα αποτελέσματα των σύγχρονων ερευνών, από το 2012 μέχρι τις πρόσφατες του 2024, και δίνει πληροφορίες για το πλοίο, τον εξαρτισμό, το φορτίο και τους επιβαίνοντες.
Μετά από έξι χρόνια, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη φιλοξενεί και πάλι ευρήματα του ναυαγίου των Αντικυθήρων, προσφέροντας για μια ακόμη φορά τη δυνατότητα στο κοινό να γνωρίσει και να περιηγηθεί τα σπουδαία ευρήματα του θαυμαστού ναυαγίου των Αντικυθήρων με τον περίφημο Μηχανισμό του.
Χάλκινοι δακτύλιοι που χρησιμοποιούσαν για τη διαχείριση των ιστίων, μολύβδινοι δακτύλιοι που απελευθέρωναν τις πέντε άγκυρες που έφερε το πλοίο, καθώς και μαδέρια από το πέτσωμα του πλοίου είναι κάποια από τα αντικείμενα που δίνουν πληροφορίες για την εξαρτία του πλοίου, πληροφορίες που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, ύστερα από 12 χρόνια ανασκαφών. Επίσης, στην έκθεση περιλαμβάνονται δόρατα, αμφορείς, λάγυνοι, μεταλλικά αντικείμενα, γυάλινα σκεύη, κοσμήματα και πλούσια συλλογή από κεραμικά που αποκαλύπτουν το φορτίο του πλοίου αλλά και τη διαδρομή που ακολουθούσε, με στάσεις σε όλα τα σπουδαία λιμάνια της εποχής όπως της Κω, της Ρόδου κ.ά.
Ανάμεσα στα ευρήματα ιδιαίτερη θέση κατέχουν υπερμεγέθη τμήματα από μαρμάρινα και χάλκινα αγάλματα. Αυτό που ξεχωρίζει είναι η μαρμάρινη κεφαλή του Ηρακλή στεφανωμένη με άμπελο, που φαίνεται να συνανήκει με το μαρμάρινο ακέφαλο άγαλμα του Ηρακλή τύπου Φαρνέζε, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που είχε ανελκυστεί το 1901 από τους Συμιακούς σφουγγαράδες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκθεση παρουσιάζονται και μέρη από ανθρώπινα οστά, δίνοντας πληροφορίες για τους ναυαγούς, ενώ αντικείμενα όπως τμήματα αυλού, πεσσοί και πυρήνες από καρπούς ελιάς μαρτυρούν τον τρόπο διαβίωσης στη διάρκεια του ταξιδιού.
Η έκθεση «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων: 124 χρόνια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας» αρθρώνεται σε ενότητες στο ισόγειο της Ιστορικής Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, όπου στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται τμήματα του πλοίου και της εξαρτίας του. Στον προθάλαμο της κύριας αίθουσας παρουσιάζονται τα εκθέματα που αφορούν τους ναυαγούς και τη διαβίωση στο πλοίο, ενώ την κύρια αίθουσα καταλαμβάνουν τα αντικείμενα από το φορτίο του πλοίου.
Η έκθεση γίνεται με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και την επιμέλειά της έχει η Δρ. Αρχαιολόγος Αγγελική Γ. Σίμωσι.
Την έκθεση συνοδεύει έγχρωμος πλήρως εικονογραφημένος κατάλογος και κατά τη διάρκεια της θα προγραμματιστούν οργανωμένες ξεναγήσεις. Για τους μικρούς του φίλους το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, με αφορμή την ολοκλήρωση του επιχορηγούμενου προγράμματος «Από το Αιγαίο στο Ιόνιο: Μια θάλασσα γνώσης», σχεδίασε το εκπαιδευτικό εργαστήρι: Μια βουτιά στην Ιστορία για να «καταδυθούν» στα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών.
Στο πλαίσιο της έκθεσης το Ίδρυμα σχεδίασε σε συνεργασία με την ομάδα ΚΑΡΠΟΣ το εκπαιδευτικό εργαστήρι «Μια βουτιά στην ενάλια αρχαιολογία. Ένα διαδραστικό παιχνίδι ιστορίας στις ελληνικές θάλασσες» για παιδιά ηλικίας 10-14 ετών. Τα παιδιά θα περιηγηθούν στην έκθεση και μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες και τη χρήση ψηφιακών και οπτικοακουστικών εργαλείων θα συζητήσουν έννοιες και διαδικασίες της ενάλιας αρχαιολογίας και τη σχέση της αρχαιολογίας με το σήμερα. Μέσα από πρακτικές δραστηριότητες, βασισμένες στην παρατήρηση και τη φωτογραφία, θα μάθουν για απίστευτα ναυάγια και πώς εργάζονται οι αρχαιολόγοι για να αποκαλύψουν θησαυρούς που έχουν χαθεί εδώ και αιώνες.
Το ξακουστό ναυάγιο των Αντικυθήρων, με τον περίφημο Μηχανισμό του και το πλούσιο φορτίο του, έγινε πριν από 124 χρόνια ένα μοναδικό, κρυμμένο στον βυθό «μνημείο» πολιτιστικής κληρονομιάς, που η ανακάλυψή του συνετέλεσε στο ξεκίνημα της Ενάλιας Αρχαιολογίας στη χώρα μας. Και όσο οι έρευνες συνεχίζονται είναι βέβαιο ότι τα ευρήματα θα μας εντυπωσιάζουν.
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη
2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου
Πειραιάς (πλησίον μετρό-στάση Δημοτικό Θέατρο)
