Τα τελευταία χρόνια η διδασκαλία τόσο στο Γυμνάσιο, όσο και στο Λύκειο είναι κυρίως κειμενοκεντρική. Δίνεται δηλ. έμφαση στο κείμενο ως μορφή και περιεχόμενο και προβάλλονται οι σύγχρονες θεωρητικές απόψεις τής Κειμενογλωσσολογίας. Η στροφή αυτή όμως η οποία ήταν απαραίτητη για την προσέγγιση του κειμένου δημιούργησε πολλά θεωρητικά και πρακτικά προβλήματα. Οι αιτίες πολλές μεταξύ άλλων κακοχωνεμένη παρουσίαση των θεωριών στα βιβλία, έλλειψη αντίστοιχου θεωρητικού οπλισμού από μια μεγάλη μερίδα φιλολόγων, έλλειψη χρόνου για εξάσκηση των μαθητών με αποτέλεσμα τη μηχανιστική μάθηση και την απουσία κριτικής επίγνωσης κατά τη χρήση του προφορικού και του γραπτού λόγου.
Η επαφή μας με τα παραπάνω προβλήματα και η απαίτηση των συναδέλφων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για σεμιναριακά μαθήματα που θα τους βοηθήσουν στην ενίσχυση των θεωρητικών τους γνώσεων καθώς και στη διδακτική εφαρμογή των κειμενικών θεωριών, ήταν το κίνητρο για το σεμινάριο αυτό.
Στόχος: Παρουσίαση των κεντρικών κειμενικών θεωριών, διευκρίνιση προβληματικών όρων-θεμάτων, διδακτικές προτάσεις, εξάσκηση σε ομάδες.
Γενικά με το σεμινάριο αυτό θέλουμε να συμβάλλουμε στο διδακτικό έργο των φιλολόγων και στον προβληματισμό τους σχετικά με τη δομή, τη λειτουργικότητα του κειμένου, τη σύνδεση γλωσσικών μέσων και κειμενικών ειδών με στόχο βέβαια την ανάπτυξη της κριτικής – αφαιρετικής ικανότητας και των επικοινωνιακών δεξιοτήτων των μαθητών, καθώς και τη συνεπαγόμενη κοινωνική τους ενδυνάμωση.
Αναλυτικό πρόγραμμα
Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013, ώρες 18.00 – 20.00
Η έννοια του κειμένου. Κείμενο και περιβάλλον (κειμενικό, καταστασιακό). Η έννοια του επικοινωνιακού πλαισίου. Προβλήματα. Επικοινωνιακό πλαίσιο. Η διαστρέβλωσή του Κείμενο και κειμενικότητα. Παράγοντες κειμενικότητας. Χρήση των κειμενικών παραγόντων στην εκπαιδευτική πρακτική.
Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2013, ώρες 18.00 – 20.00
Συνοχή. Ορισμός της έννοιας. Παράγοντες συνοχής (επανάληψη, έλλειψη, αντικαταστασιακά στοιχεία, χρόνος/ποιόν ενεργείας, σύνδεση, διάρθρωση θέματος-ρήματος). Συνεκτικότητα. Διάκριση του όρου με τη συνοχή. Δείκτες λόγου. Λειτουργία τους στον λόγο. Κριτική της διδασκαλίας των παραπάνω όρων στα σχολικά βιβλία.
Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013, ώρες 18.00 – 20.00
Κειμενικά είδη – τρόποι. Προφορικός-γραπτός λόγος. Αφήγηση-μη αφήγηση. Διδακτική τους στην εκπαίδευση. Προβλήματα.
Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013, ώρες 18.00 – 20.00
Παράγραφος. Δομή παραγράφου. Συνοχή και συνεκτικότητα της παραγράφου. Τρόποι ανάπτυξης της παραγράφου. Η διδακτική της παραγράφου στο σχολείο. Κριτική. Από την παράγραφο στο κείμενο. Οργανωτικά πρότυπα.
Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2013, ώρες 18.00 – 20.00
Διάκριση των κειμενικών ειδών στην πράξη. Σχηματική οργάνωση και γραμματικές-λεξιλογικές επιλογές (χρόνος, τροπικότητα, λεξιλόγιο) στα διάφορα κειμενικά είδη. Άσκηση σε επιστημονικό, δημοσιογραφικό και διαφημιστικό λόγο.
Δηλώσεις συμμετοχής έως την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2013
Το κόστος συμμετοχής ήταν50€ και δόθηκε βεβαίωση παρακολούθησης
Χώρος διεξαγωγής σεμιναρίου: 2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου, 185 35 Πειραιάς